Récompenses

Nobelprijs voor Literatuur 1974

Vainqueur ex-aequo

Description

‘Voor een oeuvre dat de dauwdruppel vangt en de kosmos spiegelt.’ Met deze motivatie kende de Zweedse academie in 1974 aan Harry Martinson de Nobelprijs voor literatuur toe. De dauwdruppel staat symbool voor de microkosmos versus de verslindende oneindigheid van het heelal in de dichtcyclus Aniara: Een epos over de mens in tijd en ruimte (1956).

Aniara, nu in vertaling uitgegeven door Wilde aardbeien, is een klassieker die aan actualiteit niets heeft ingeboet. De titel verwijst naar een van de enorme ruimteschepen waarmee de wereldbevolking naar andere planeten wordt vervoerd, omdat de aarde door atoomoorlogen en natuurrampen wordt geteisterd. Het ruimteschip Aniara raakt uit koers en er volgt een indrukwekkende reis naar de krochten van het heelal. Via Mima, een computerachtig orakel - een staaltje AI avant la lettre – worden de reizigers onderhouden met beelden van hun oude planeet. Al gauw wordt duidelijk dat de reis nergens heen leidt. Was Aniara eerst een schip dat naar een veilige haven voer, het eindigt als een sarcofaag in de oneindigheid.

‘Een waarschuwing voor de toekomst, een felle kritiek op de mens’ is Aniara, zo schrijft Petra Broomans in het nawoord.

De Nederlandse vertaling van de 103 verzen tellende gedichtencyclus, een echte tour de force, is van Anke van den Bremt en Anna Rottier. De illustraties zijn van de Rotterdamse kunstenaar Solko Schalm.